Onderweg naar het energiesysteem van de toekomst

Onderweg naar het energiesysteem van de toekomst

Er is een meetbedrijf voor het meten van het energieverbruik, een infrabedrijf voor het aansluiten van een middenspanningsinstallatie. En voor het verduurzamen is daar nog de leverancier van bijvoorbeeld de zonnestroom-installatie en laadvoorzieningen bijgekomen. Joulz is een goed voorbeeld van een aanbieder die al deze diensten integraal aanbiedt. Joulz helpt ondernemers met de realisatie van hun energieambities.

“In 2004 is de liberalisering in de energiemarkt doorgevoerd”, vertelt Jan Verheij, directeur van Joulz. Voor bedrijven is er sinds 2004 keuzevrijheid op het gebied van een energieleverancier en een meetverantwoordelijke. En de netbeheerders focussen zich sindsdien op het transporteren van energie over het lokale energienet. En dat doen ze goed. Nederland heeft een zeer betrouwbare energie-infrastructuur. De energienetten zijn veilig en er is een hoge leveringszekerheid. De energietransitie grote veranderingen met zich mee, die tot grote uitdagingen leiden voor de infrastructuur.”

Overvolle energienetten door de energietransitie

Overvolle energienetten door de energietransitie

De overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, die bovendien decentraal kunnen worden opgewekt, heeft het energiesysteem enorm veranderd. Tot 2019 was Joulz onderdeel van Stedin, één van de regionale netbeheerders, gaat Verheij verder. “Hierdoor hebben onze mensen enorm veel kennis van de (private) energienetten. Met name op het gebied van de aansluiting op het regionale energienet, middenspanningsinstallaties en het meten van energie. Sinds de verzelfstandiging in 2019 heeft Joulz het aanbod uitgebreid met laad infrastructuur, zonne-energie en energieopslag. De energietransitie zet niet alleen de overheid, maar ook bedrijven voor een enorme opgave. Fossiele brandstoffen moeten vervangen worden voor duurzame energiebronnen. We gaan ‘van het gas af’. En de elektrificatie van bijvoorbeeld warmte zorgt voor een explosieve vraag naar elektriciteit. Daardoor is het energienetwerk op veel plekken overvol. De complete energie-infrastructuur, van aansluiting op het net, tot en met eigen opwek wordt steeds belangrijker.

Decentrale energievoorziening: de oplossing?

“Het energienet zoals we dat in Nederland gewend zijn, is één van de betrouwbaarste ter wereld. Dit is ooit aangelegd op basis van voorspellingen van het toekomstig energieverbruik in het traditionele energielandschap. Welke productie wordt er verwacht en wat gaat de afname zijn? Om die reden is er een steeds fijnmaziger net aangelegd, vanaf de producent tot de eindgebruiker. Maar door de energietransitie verandert het traditionele energielandschap snel. In dichtbevolkte gebieden is door elektrificatie enorm veel vraag naar energie. En juist in dunbevolkte gebieden zijn er enorme energiepieken door de opkomst van lokale energieproductie met windmolens en zonneweides. De grote differentiatie in pieken in vraag en aanbod zorgt voor een onbalans en overbelasting van het energienet. En dat stelt ook ondernemers voor een grote uitdaging. Kan ik een aansluiting krijgen? Biedt mijn aansluiting voldoende capaciteit voor mijn energievraag? Kan ik mijn duurzame energie terugleveren? Of moet ik mijn opgewekte energie opslaan? De eenvoudige vraag naar een aansluiting verandert in een vraag naar een integrale oplossing. Hoeveel energie verbruik ik? Hoeveel kan ik opwekken? Kan en mag er capaciteit gedeeld worden met de buren? Met een slim energiemanagementsysteem kan vraag en aanbod van energie op elkaar worden afgestemd. Als je een overschot hebt aan zonne-energie, wat doe je er dan mee? Gebruik je het om je pand te verwarmen, sla je het op in je batterij, deel je het met de buren of lever je het terug aan het net? Deze keuzes kun je nu maken, bijvoorbeeld met een Virtual Power Grid.”

Download Whitepaper
Lokaal energie opwekken, gebruiken en delen

Lokaal energie opwekken, gebruiken en delen

Een voorbeeld van zo’n Virtual Power Grid vind je op het Schiphol Trade Park in Hoofddorp. Verheij: “Samen met vastgoedontwikkelaar Intospace wordt hier een volledig zelfvoorzienend distributiecentrum gebouwd. Joulz is verantwoordelijk voor de duurzame energie-infrastructuur. Op dit moment krijgt het pand geen afnamecapaciteit vanwege de overbelasting op het net. Het pand neemt dus geen stroom af, maar kan wel stroom terugleveren. Dat is nodig want er komen 22.000 zonnepanelen op het dak te liggen. In steeds meer regio’s kan de netbeheerder niet voldoen aan de vraag naar extra aansluitingen. Met een Virtual Power Grid heeft Intospace de oplossing gevonden voor een zelfvoorzienend distributiecentrum. Joulz zorgt ervoor dat het pand stroom krijgt met een leveringsbetrouwbaarheid van 99,99 procent. Dat komt dus overeen met de betrouwbaarheid van het publieke net.

Maar met één oplossing voor een individuele gebruiker zijn we er nog niet. Op Schiphol Trade Park wordt namelijk ook gewerkt aan een pilot met een Virtual Power Plant. Dit is een virtuele energiecentrale die de lokale capaciteit beheert en verdeelt. Zo kunnen bedrijven die energie over hebben capaciteit delen met bedrijven die geen, of een te kleine, aansluiting krijgen. De lokaal opgewekte energie wordt zo ook lokaal gebruikt. In dit geval blijkt dat in totaliteit minder capaciteit nodig is om aan de volledige energievraag te voldoen. Dit komt door de afstemming van de pieken in energieprofielen van individuele partijen. Niet iedereen heeft op hetzelfde moment evenveel energie nodig. De totale capaciteitsvraag wordt dus in de breedte kleiner. Deze oplossing is nog uniek in Nederland. Dankzij een goede samenwerking tussen bedrijven, hun energie-infrastructuurpartner, de gebiedsontwikkelaar en de netbeheerder is dit hét voorbeeld van het energiesysteem van de toekomst.”